დევნილთა მინისტრის, დავით დარახველიძის ინიციატივა, შესაძლოა, ახალი სკანდალის მიზეზი გახდეს. ამჯერად მას თავად დევნილებთან შეექმნება პრობლემები, რადგან საკითხი, რომელსაც მინისტრი ჯერჯერობით მხოლოდ კულუარებში და დახურულ შეხვედრებზე აყენებს, დევნილებისთვის სტატუსის მინიჭების შეწყვეტას ითვალისწინებს.
კერძოდ, მინისტრის ინიციატივაა, ახალშობილმა დევნილებმა არ მიიღონ დევნილის სტატუსი. თუ დღეს ახალშობილის დედა ან მამა დევნილია და სურვილს გამოხატავენ, მათ შვილსაც დევნილის სტატუსი ჰქონდეს, შვილს სტატუსი ავტომატურად ენიჭება. დავით დარახველიძისთვის ეს ნორმა მიუღებელი აღმოჩნდა. მინისტრი მოითხოვს, რომ დევნილთა შვილებს არ მიენიჭოთ დევნილის სტატუსი.

მართალია, მინისტრს აღნიშნული ინიციატივა ჯერ არ გაუჟღერებია, მაგრამ ამისთვის შესაფერის დროს ელოდება. თანაც არ უნდა, ინიციატივა მისგან მოდიოდეს. ამიტომაც რამდენიმე კვირის წინ არასამთავრობო სექტორი შეკრიბა, სამინისტროში მიმდინარე მოვლენები გააცნო და ბოლოს, შეხვედრის დასასრულისკენ, ეს ამბავიც შეაპარა. კერძოდ, როგორც შეხვედრის ერთ-ერთი მონაწილე ამბობს: „მინისტრმა საკუთარი მოსაზრება რბილად და შეპარულად არასამთავრობოებს მოგვაწოდა და გვითხრა, ამ საკითხზე იფიქრეთ, თქვენი მხარდაჭერაა საჭიროო. მან თქვა, რომ დევნილთა რაოდენობა ყოველდღიურად იზრდება, მათ სტატუსს ყოველდღე ანიჭებენ და თუ ასე წავედით, ვერასდროს მოგვარდება მათი საკითხი, რადგან ყოველ ახალ დევნილზე ახალი ვალდებულება გვიჩნდება. ამიტომ, მისი აზრით, დევნილის შვილს დევნილის სტატუსი არ უნდა ჰქონდეს. მაგალითად კი ასეთი შემთხვევა დაასახელა: დევნილი თუ არადევნილზე ქორწინდება, მის შვილს რატომ უნდა ჰქონდეს დევნილის სტატუსიო? ჩვენთვის ეს წინადადება მოულოდნელი აღმონდა. გაგვიკვირდა და არაფერი გვითქვამს. უბრალოდ, ინფორმაციად მივიღეთ".

,,პრემიერის" ინფორმაციით, მინისტრთან შეხვედრას ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციაც ესწრებოდა. ვითარებაში გასარკვევად ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის იურისტს, ნონა ქურდოვანიძეს დაუკავშირდით:

_ ქალბატონო ნონა, საია მხარს დაუჭერს დავით დარახველიძის ინიციატივას დევნილთა სტატუსის შეწყვეტის თაობაზე?

_ 2012 წლის ბოლოს სამინისტრომ 6 თვის ვადით შექმნა სამუშაო ჯგუფი, რომლის მიზანი იყო დევნილთა შესახებ ახალ კანონპროექტზე მუშაობა. ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია ამ სამუშაო ჯგუფის წევრი იყო. სამუშაო ჯგუფის მიერ შემუშავებულ ტექსტში მსგავსი ჩანაწერი, რომლის მიხედვითაც, დევნილი მშობლების შვილებს ერთმევათ დევნილის სტატუსის მიღების უფლება, არ არის. ჯგუფის წევრებმა სამუშაო პროცესში სხვა საკითხებთან ერთად განვიხილეთ დევნილის ცნებისა და სტატუსის მინიჭების საკითხიც. სამუშაო ჯგუფმა მუშაობა 2012 წლის დეკემბრიდან დაიწყო, იმ დროს დევნილის ცნებასთან დაკავშირებით ერთ-ერთ პრობლემურ საკითხს წარმოადგენდა ის, რომ არაოკუპირებული ტერიტორიებიდან (ოკუპირებული ტერიტორიების მოსაზღვრე სოფლებიდან) იძულებით გადაადგილებულ პირებს არ აძლევდა კანონი უფლებას, დევნილის სტატუსი მიეღოთ. შესაბამისად, სამუშაო ჯგუფი განიხილავდა მსგავსი ჩანაწერის კანონში არსებობის პრობლემურობას და მისი შეცვლის აუცილებლობას. ამავდროულად, საიას თავისი ბენეფიციარების სახელით საკონსტიტუციო სასამართლოში წარდგენილი ჰქონდა სარჩელი, რომლითაც კანონში მსგავსი შეზღუდვის არაკონსტიტუციურად ცნობას ვითხოვდით. საკონსტიტუციო სასამართლომ 2013 წლის ივნისში გამოაცხადა გადაწყვეტილება აღნიშნულ საქმეზე და არაკონსტიტუციურად ცნო კანონის ის ჩანაწერი, რომლითაც არაოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილი პირები დისკრიმინირებულ მდგომარეობაში იყვნენ და ვერ იღებდნენ დევნილის სტატუსს. შესაბამისად, აღნიშნული შეზღუდვა კანონში აღარ არის. ეს საკითხი სამუშაო ჯგუფსაც სწორედ ამგვარად ჰქონდა ჩამოყალიბებული დევნილის ცნების მის მიერ შემუშავებულ სამუშაო ვარიანტში. დევნილის ცნების იმ ვარიანტში, რომელზედაც სამუშაო ჯგუფი შეთანხმდა, არ არის ჩანაწერი იმის თაობაზე, რომ ახალშობილ ბავშვს არ მიენიჭოს დევნილის სტატუსი.

_ ამის გარდა, სხვა ცვლილება ხომ არ იგეგმება დევნილთა სტატუსის მინიჭებასთან დაკავშირებით?

_ ამ საკითხთან დაკავშირებით კონკრეტულად სამინისტროს ან მინისტრს აქვს თუ არა ოფიციალური ინიციატივა, არ ვიცი.

_ სამინისტრო თუ გადაწყვეტს, რომ ახალდაბადებულ დევნილებს დევნილის სტატუსი შეუწყვიტოს, მხარს დაუჭერთ?

_ სანამ ინიციატივა არ ჩამოყალიბდება და მისი გაცნობის საშუალება არ გვექნება, გამიჭირდება თქმა, დავუჭერთ თუ არა მხარს.

_ სამუშაო ჯგუფის მიერ შემუშავებულ ტექსტს საკანონმდებლო ორგანოში როდის გადააგზავნით?

_ დევნილთა სამინისტროსთან შექმნილმა სამუშაო ჯგუფმა, რომელიც ექვსი თვის ვადით იყო შექმნილი, მუშაობა დაასრულა. ჩემი ინფორმაციით, კანონპროექტი პარლამენტს სექტემბერში უნდა გადაეგზავნოს.

დევნილებისთვის სტატუსის მინიჭების გამო სამინისტროში რამდენიმე თანამშრომელს ლამის სამსახურის დატოვება მოუხდა, თუმცა მინისტრის საყვედურს ვერ ასცდნენ. მინისტრის დავალებით, სტატუსების მინიჭებას რაღაც უნდა მოუხერხონ და ვისაც აქამდე არ მიუღია სტატუსი, არ უნდა მისცენ. ერთ-ერთი, ვინც ამ საკითხის გამო სამსახურიდან გაგდებას გადაურჩა, რეგისტრაციის სამმართველოს უფროსი ლევან კოკაია აღმოჩნდა, რომელსაც პირადად ეხება სტატუსის მინიჭება-არმინიჭება. რა მოხდა რეალურად დევნილთა სამინისტროში და რას ფიქრობს მომხდარზე თავად კორტავა... ,,პრემიერი" მას თავად ესაუბრა.

_ ბატონო ლევან, ბოლო პერიოდის განმავლობაში რამდენ ადამიანს მიენიჭა დევნილის სტატუსი?

_ 2013 წლის იანვრიდან მოყოლებული, დევნილის სტატუსი დაახლოებით, 4 500 ადამიანს მიენიჭა.

_ მინისტრის მხრიდან სტატუსის მინიჭების შეწყვეტასთან ან შეზღუდვასთან დაკავშირებით გაფრთხილება ხომ არ მიგიღიათ?

_ არანაირი შენიშვნა არ მიმიღია. თქვენ მეკითხებით, რამდენმა ადამიანმა მიიღო სტატუსი და შენიშვნის მიღება რა შუაშია?

_ ლტოლვილთა მინისტრის, დავით დარახველიძის მხრიდან დევნილთა სტატუსის მინიჭების გადახედვა ხომ არ იგეგმება?

_ არა, ასეთი ინფორმაციას ჯერჯერობით არ ვფლობ.

დაბოლოს, რატომ აყენებს მინისტრი ასეთ ინიციატივას? გახსოვთ, ალბათ, მინისტრის დაპირება, რომ დევნილთა პრობლემებს საარჩევნო ვადაში _ 4 წლის განმავლობაში მოაგვარებს. დამეთანხმებით, 60 000 დევნილი ოჯახის საცხოვრებელი ბინით უზრუნველყოფა არც ისე მარტივია 4 წელიწადში. ამას თუ ახალ სტატუსმინიჭებულ დევნილებსაც მივამატებთ, დაკმაყოფილებულ დევნილებს ახლები გადააჭარბებენ და შესაბამისად დისბალანსი გაიზრდება. 4 წელიწადში კი ეს პრობლემა ნაკლებად რეალურია მოგვარდეს, ბიძინა ივანიშვილის დაპირების _ წლის ბოლომდე 100 ქარხნის გახსნის _ არ იყოს.

გაზეთი "პრემიერი", მირანდა ნაბახტეველი