საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და დევნილთა მინისტრის დავით დარახველიძის განცხადება გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატის აღმასრულებელი კომისიის 64-ე სესიაზე, 2013 წლის 2 ოქტომბერი, ჟენევა.
ქ-ნო თავმჯდომარევ, ბ-ნო უმაღლესო კომისარო, ბატონებო და ქალბატონებო,
როგორც საქართველოს მთავრობის წარმომადგენელი, მე მაქვს უდიდესი პატივი და პრივილეგია მოგმართოთ ამ სესიის ფარგლებში.
სანამ გამოსვლას დავიწყებდე, ნება მომეცით გამოვიყენო შესაძლებლობა და გამოვხატო სირიელი ხალხის მიმართ საქართველოს მოსახლეობის თანაგრძნობა.
ასევე, მინდამადლობა გადავუხადო უმაღლეს კომისარს და მის გუნდს ჩვენს ქვეყანაში იძულებით გადაადგილებულ პირთა და ლტოლვილთა პირობების გასაუმჯობესებლად გაწეული დახმარებისთვის. ჩვენ მივაღწიეთ არსებით პროგრესს თქვენს ორგანიზაციასთან თანამშრომლობის მეშვეობით.
საქართველო კვლავაც აგრძელებს მხარდაჭერის ძიებას საერთაშირისო თანამეგობრობის მხრიდან, მათ შორის, ცდილობს მოიპოვოს ფინანსური დახმარება იძულებით გადაადგილებასთან დაკავშირებული პრობლემების მოსაგვარებლად.
ასევე, ვაგრძელებთ დიალოგსა და თანამშრომლობას ყველა დაინტერესებულ მხარესთან პრობლემათა მოგვარების ეფექტური მექანიზმების შემუშავების მიზნით, რომლებიც იქნებიან შესაბამისობაში საერთაშორისო სტანდარტებთან. საქართველო გეგმავს 2013 წელს შეუერთდეს გაეროს კონვენციას მოქალაქეობის არმქონე პირთა რაოდენობის შემცირების შესახებ.
ბატონო თავმჯდომარევ,
ნება მიბოძეთ გამოვიყენო ეს შესაძლებლობა და გავამახვილო ყურადღება 272 000 იძულებით გადაადგილებულ პირთა საჭიროებებზე, რომლებიც დაახლოებით 90 000 დევნილ ოჯახს წარმოადგენენ. ესენი არიან 1991-1993 წწ. კონფლიქტებისა და 2008 წლის ომის შედეგად აფხაზეთისა, საქართველო, და ცხინვალის რეგიონიდან, საქართველო, იძულებით გადაადგილებული ოჯახები. მათი უმრავლესობა დღემდე ცხოვრობს მძიმე ემოციურ და ფინანსურ პირობებში.
საერთაშორისო თანამეგობრობის, მათ შორის გლუკ-ის, დახმარებით ჩვენ 25 000 დევნილი ოჯახი დავაკმაყოფილეთ გრძელვადიანი საცხოვრებლით, ხოლო 5 000 ოჯახმა მიიღო ფულადი კომპენსაცია ფართის შეძენის მიზნებისათვის. დევნილთა გარკვეულმა რაოდენობამ შეძლო მათი საცხოვრებელთან დაკავშირებული პრობლემების თავად მოგვარება, 10 000-ზე მეტი ოჯახი გაემგზავრა საზღვარგარეთ საარსებო წყაროს საშოვნელად, ხოლო დარჩენილი 40 000 ოჯახი კვლავ გრძელვადიანი გადაწყვეტილების, მათ შორის საცხოვრებლის, მოლოდინშია. აღნიშნული პრობლემა უზღუდავს მათ შემოსავლების წყაროების მოპოვების, ჯანდაცვისა და განათლების მიღების შესაძლებლობებს.
საქართველოს ახალმა ხელისუფლებამ დადო პირობა დევნილებთან, რომ იმუშავებს დევნილთა პრობლემების მოგვარებაზე საერთაშორისო თანამეგობრობის დახმარებით და გაეროს გენერალური ასამბლეის დევნილთა საკითხებზე შესაბამისი რეზოლუციების საფუძველზე. დევნილების დაბრუნებამდე, ხელისუფლება გამოიყენებს ყველა შესაძლებლობას დევნილთათვის გრძელვადიანი გადაწყვეტილებების უზრუნველყოფის მიზნით.
დევნილებისთვის მიცემული ამ დაპირებების შესრულების მიზნით, საქართველოს ხელისუფლებას ესაჭიროება დამატებითი რესურსები საერთაშორისო თანამეგობრობისგან. ჩვენ იმედი გვაქვს, რომ გლუკი დაგვეხმარება ამ საკითხებში.
აქვე, მინდა გავიმეორო, რომ დევნილებისთვის ყველაზე სასურველი გრძელვადიანი გადაწყვეტილება მათი უსაფრთხო და ღირსეული დაბრუნებაა. მე მინდა გამოვიყენო ეს შესაძლებლობა და გამოვხატო ჩემი ღრმა მწუხარება საოკუპაციო ძალის მიერ საოკუპაციო ზოლის გასწვრის მავთულხლართების გავლებასთან დაკავშირებით. აღნიშნული ფაქტი ნეგატიურად მოქმედებს ადგილობრივი მოსახლეობის ყოველდღიურ ცხოვრებაზე, იგი ზღუდავს გადაადგილების თავისუფლებას, სასოფლო-სამეურნეო აქტივობებსს და ასევე არღვევს იქ მცხოვრებთა სოციო-ეკონომიკურ და კულტურულ უფლებებს. ამ თემებში ადამიანის უსაფრთხოება უხეშად ირღვევა. აღნიშნულმა უკანონო ქმედებებმა უკვა გამოიწვიეს დევნილების ახალი ტალღა.
უაღრესად მნიშვნელოვანია საერთაშორისო თანამეგობრობის მხრიდან საოკუპაციო ზოლის გასწვრივ მავთულხლართების გავლებასთან დაკავშირებით ჯეროვანი პოზიციის გამოხატვა და ასევე მიღებულ იქნას ყველა საჭირო ზომა. ამ საკითხთან დაკავშირებით მივესალმებით ნატო-ს გენერალური მდივნისა და ევრო კავშირის საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში უმაღლესი წარმომადგენლის ბოლო განცხადებებს.
გარდა დევნილთა საჭიროებებისა, აგრეთვე მინდა გავამახვილო ყურადღება საქართველოში მცხოვრები თავშესაფრის გარეშე და მოქალაქეობის არმქონე პირთა პრობლემებზე. უსახლკაროების რაოდენობა მკვეთრად გაიზარდა. თავშესაფრის და ღირსეული პირობების უზრუნველყოფა უფრო მეტ ტვირთად აწვება სახელმწიფოს ბიუჯეტს. შესაბამისად, დონორების დახმარება ამ მიმართულებით აუცილებელია.
იმის გათვალისწინებით, რომ ყოველი 100 მოქალაქიდან 6 არის დევნილი, ასევე დენილთა და მოქალაქეობის არმქონე პირების საერთაშორისო დაცვის რეჟიმის ნორმების აღიარებისა და დაცვიდან გამომდინარე, გვსურს გავაკეთოთ განაცხადი გლუკ-ის აღმასრულებელი კომიტეტის წევრობაზე.
საქართველო კვლავ აგრძელებს გლუკ-სა და საერთაშორისო თანამეგობრობასთან სტრატეგიულ თანამშრომლობას საქართველოში შიდა გადაადგილებასთან დაკავშირებული პრობლემების მოგვარების მიზნით.
დიდი მადლობა ყურადღებისათვის.
