საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ROSC (სტანდარტების და ნორმების შესაბამისობის შეფასება) მისიამ საქართველოში სტატისტიკური ინფორმაციის წარმოების ხარისხზე და ქართული სტატისტიკის წარმოების საერთაშორისო კანონმდებლობის შესაბამისობასთან მიმართებაში დადებითი დასკვნა დადო.
"საქსტატის" ინფორმაციით, 2011 წლის ოქტომბერში საქართველოში საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ROSC-ს მისია იმყოფებოდა, რომლის მიზანსაც ქვეყანაში ეკონომიკური და ფინანსური სტატისტიკის სისტემის (სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, ფინანსთა სამინისტრო და ეროვნული ბანკი) შეფასება წარმოადგენდა.
"საქსტატის" აღმასრულებელი დირექტორის მოადგილე თენგიზ ცეკვავას განმარტებით, სექტემბერში, როდესაც "ევროსტატი" საქართველოში გლობალური სტატისტიკის შეფასებას გააკეტებს, ევროკავშირის მთავარი სტატისტიკური უწყება საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ROSC-ის დასკვნასაც დაეყრდნობა.
"სსფ-ს სტანდარტებისა და კოდების შესაბამისობის მისია საქართველოში, გასული წლის ოქტომბერში იმყოფებოდა. თუმცა მათ მიერ სულ ახლახანს დაიდო ოფიციალური ანგარიში მისიის შეფასების შესახებ. მისიამ საქართველოში მაკროეკონომიკური მაჩვენებლების გაანგარიშების მეთოდები შეაფასა. შეფასდა როგორც მეთოდოლოგიური ასევე სამართლებრივი და ინსტიტუციონალური მომენტები საქართველოს სტატისტიკურ სისტემაში. პროექტში "საქსტატის" გარდა ასევე მონაწილეობს ფინანსთა სამინისტრო, სებ-ი. მისიამ აღნიშნა, რომ 2002 წლის შემდეგ, ანუ ეს არის პერიოდი, როცა მსგავსი მისია იყო ჩამოსული საქართველოში, სტატისტიკის წარმოების გაუმჯობესება მოხდა და სწორედ ამ მიღწევების შესახებ აღნიშნულია ამ ანგარიშში. მისიამ საკმაოდ ბევრი რეკომენდაცია მოგვცა და ამ რეკომენდაციების დიდი ნაწილი უკვე გათვალისწინებულია 2012 წლის სტატისტიკურ საქმიანობაში"- აცხადებს თენგიზ ცეკვავა.
მისივე ინფორმაციით, მისისი მიერ გამოცემული რეკომენდაციები 100 %-ით უახლოესი 2-3 წლის განმავლობაში იქნება შესრულებული.
"დაგეგმილია ამ რეკომენდაციების სრული შესრულება 2-3 წლის განმავლობაში. საქართველოსთვის მისიის შეფასება მნიშვნელოვანია, რადგანაც უკანასკნელი 10 წლის განმავლობაში ასეთი დონის მისია ქვეყანაში არ ყოფილა. სწორედ ამ მისიის შედეგებს დაემყარება ევროკავშირის დელეგაცია, როდესაც სექტემბერში საქართველოში გლობალური სტატისტიკის შეფასება გაიმართება და ევროკავშირის მთავარი სტატისტიკური უწყება - "ევროსტატი", ქვეყნის სტატისტიკის სისტემას მთლიანად შეაფასებს, მაგრამ მაკროეკონომიკური სტატისტიკის მაჩვენებლების მხრივ ისინი სსფ-ს შეფასებებს დაეყრდნობიან"- აცხადებს "საქსტატის" აღმასრულებელი დიექტორის მოადგილე.
სტატისტიკის ეროვნულ სამსახურში აცხადებენ, რომ მისიამ შეისწავლა საქართველოში სავალუტო ფონდის მონაცემთა ხარისხის სტანდარტების დაცვის მდგომარეობა. ფონდის წარმომადგენლები გაეცნენ საქართველოში ეროვნული ანგარიშების, ფასების სტატისტიკის, ფისკალური და მონეტარული სტატისტიკის და საგადასახდელო ბალანსის წარმოების პრაქტიკას და საერთაშორისოდ აღიარებულ სტანდარტებთან მისი შესაბამისობის ხარისხს. მისიის წევრები შეხვდნენ არა მხოლოდ სტატისტიკის მწარმოებლებს, არამედ სტატისტიკური ინფორმაციის მომხმარებლებსაც, რომელთა შეხედულებები აისახა მისიის მიერ მომზადებულ დოკუმენტებში.
სავალუტო ფონდის სტატისტიკის დეპარტამენტის შემაჯამებელ მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ წინა მსგავსი მისიის (2002 წელს) შემდეგ საქართველოს შთამბეჭდავი მიღწევები აქვს სტატისტიკის იმ სფეროებში, რომლებსაც შესაბამისი საერთაშორისო სტანდარტები მოიცავს. 2006 წელს საქართველო მიუერთდა სავალუტო ფონდის მონაცემთა გავრცელების ზოგად სისტემას, 2010 წელს კი - მონაცემთა გავრცელების სპეციალურ სტანდარტს, რომელშიც სავალუტო ფონდის 187 წევრი ქვეყნიდან მხოლოდ 68 მონაწილეობს.
მისიის დასკვნით, მთლიანობაში საქართველოს მაკროეკონომიკური სტატისტიკა მაღალი ხარისხისაა და ადეკვატურად აკმაყოფილებს ინფორმაციის მომხმარებელთა მოთხოვნებს. საქართველომ არსებით გაუმჯობესებას მიაღწია მონაცემთა ხარისხის უზრუნველყოფის სამართლებრივ, ინსტიტუციურ და მეთოდოლოგიურ ასპექტებში.
საერთაშორისო სავალუტო ფონდის წარმომადგენელი საქართველოში ედვარდ გარდნერი განმარტავს, რომ მისიის მიზანი არ ყოფილა სტატისტიკური ინფორმაციის სიზუსტის შემოწმება, არამედ მისიის მთავარ მიზანს საქართველოში წარმოებული სტატისტიკის საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობის გაკონტროლება წარმოადგენდა.
"სტატისტიკა ერთი შეხედვით ვიღაცას შეიძლება მოეჩვენოს შავ და უფერულ საკითხად, მაგრამ მინდა გითხრათ, რომ ეს არის საფუძველი ყველაფრისა და ამაში მოიაზრება დემოკრატია, კარგი სამთავრობო და სამოქალაქო პოლიტიკა. აქედან გამომდინარე სტატისტიკაზე ეუძნება ძალიან ბევრი ფუნდამენტური ასპექტები.
ჩვენი მისიის მიზანი არ ყოფილა შეგვემოწმებინა რამდენად ზუსტი და სკურპუოზული იყო სტატისტიკური მონაცემები. ჩვენი მიზანი მდგომარეობდა იმაში, რომ გვეთქვა რამდენად ეფუძნება კანონმდებლობას ეს პრინციპები და რამდენად შეესაბამება საქართველოს სტატისტიკური ორგანოს ქმედება საერთაშორისო კანონმდებლობას. მისიის დასკვნების საფუძველზე შეიძლება ითქვას, რომ წინა შეფასებასთან შედარებით, რომელიც 2002 წელს განხორციელდა, ძალიან მნიშვნელოვანი წინსვლებია დაფიქსირებული, ეს განსაკუთრებით შეეხება პროფესიულ უნარებს, რომელიც ამ ორგანიზაციას გააჩნია, მათ პატიოსნებას და წარმოების ხარისხს"- აცხადებს გარდნერი.
სსფ-ს დასკვნის მიხედვით ირკვევა, რომ მნიშვნელოვანი მიღწევებია მონაცემთა გავრცელების სრულყოფის მხრივაც. მეტად მნიშვნელოვანი მოვლენა იყო 2009 წელს ოფიციალური სტატისტიკის შესახებ ახალი კანონის მიღება, რასაც მოყვა სტატისტიკის დამოუკიდებელი სამსახურის ჩამოყალიბება. სახელმწიფო ფინანსების სტატისტიკის სრულყოფისთვის მეტად მნიშვნელოვანი იყო სავალუტო ფონდის მიერ შემუშავებული სახელმძღვანელოს დებულებების შესაბამისად ახალ საბიუჯეტო კლასიფიკაციაზე გადასვლა. გაანგარიშების ახალი სისტემა დაინერგა საგადასახდელო ბალანსის შედგენაშიც.
მიღწევებთან ერთად მოხსენებაში აღნიშნულია სტატისტიკური ინფორმაციის შემდგომი გაუმჯობესების აუცილებლობის შესახებ. გამოთქმული რეკომენდაციების დიდი ნაწილი უკვე გათვალისწინებულია და ისინი 2012 წელს გამოქვეყნებულ მონაცემებში აისახება.