წელს თინათინ თუმანიშვილის სახელობის თბილისის თოჯინების მუზეუმს დაარსებიდან 75 წელი შეუსრულდება, თუმცა როგორც "ჯი-ეიჩ-ენს" მუზეუმის ხელმძღვანელმა ნანა ოქრუაშვილმა განუცხადა, თბილისში არსებობენ ადამიანები, ვინც ამ მუზეუმის შესახებ არაფერი იციან.
- დამოკიდებულება ხანდახან ძალიან ცუდია. მოსულა ადამიანი და უთქვამს, თუ თოჯინების მუზეუმი გვქონდა, არც ვიცოდიო, არადა მუზეუმს წელს 75 წელი უსრულდება. ზოგს სულ არ აინტერესებს და არ შემოდის. საქართველოში ხშირადაა ტურისტი, რომელსაც ჰგონია, რომ აქ ყველაფერი უფასო და მუქთაა. უკან ბრუნდებიან, როგორც კი გაიგებენ, რომ შემოსვლა ფასიანია. ყოფილა შემთხვევა, რომ ბავშვს უტირია, აქ არ მინდა, "მაკდონალდსში" რატომ არ წამიყვანეო, მაგრამ ჩვენთან ისეთი მიდგომა აქვთ ბავშვებთან, მერე წასვლა აღარ უნდათ ხოლმე. ჯადოსნური სამყაროა, რომლის წინაშეც ყველა უძლურია. გვინდა სტერეოტიპი დავარღვიოთ და ჩვენს მაყურებლად მარტო პატარები არ მიიჩნეოდნენ.
- მუზეუმი ძალიან ძველ და საინტერესო ექსპონატებს ინახავს. მოგვიყევით მათ შესახებ. როგორ მოახერხეთ, რომ აქამდე მოგეტანათ?
- მსოფლიო მუზეუმებს რომ გადახედოთ, თამამამდ შემიძლია ვთქვა, რომ ჩვენნაირი კოლექცია არსადაა. ჩვენთან ინახება სოცრეალიზმი, რომელიც უკვე არსად შეიქმნება, აღარც არსებობს, ჩვენ სოცრეალიზმის თოჯინებს ვინახავთ. არაჩვეულებრივი მხატვრების მიერ შესრულებული უნიკალური ნამუშევრები გვაქვს. მუზეუმი ინახავს "ბანქოს საბავშვო თამაშს", რომლის ავტორები არიან თინათინ თუმანიშვილი, თამარ ერისთავი, ელენე ახვლედიანი. სამწუხაროდ, ადრე რკინიგზელთა სახლში 6 მექანიკური თოჯინა გაიძარცვა. სულ მთლიანად 26 ექსპონატი იქნა გატანილი. ამის მერე მუზეუმს ჩავარდნა ჰქონდა და 4 წლის წინ ეს მუზეუმი სარდაფიდან გამოვიტანეთ. ამ მუზეუმის გადარჩენა საჭირო იყო, იმიტომ, რომ ეს ძალიან დიდი განძია საქართველოში.
- თუ არის მუზეუმის არქივში ისეთი ექპონატები, რომლის გამოფენაც გსურთ?
- კი, ძალიან ბევრი. სკივრში შენახული ექსპონატები გვაქვს, რომელსაც ვერ ვფენთ. ამ შენობაში ადგილი არ არის. ვფიქრობთ, ინტერიერის შეცვლას, მაგრამ თითოეულ თოჯინას თავისი ტემპერატურა, განათება და გარემო უნდა. ყველგან ყველაფერს ვერ გამოვფენთ.
- როგორც ცნობილია "თოჯინების მუზეუმი" სახელმწიფო დაფინანსების ქვეშ იმყოფება. რა პრობლემების წინაშე დგას მუზეუმი?
- იმ დაფინანსებით, რასაც სახელმწიფო გვაძლევს, რა თქმა უნდა, მუზეუმი ვერ იარსებებს. დამატებითი შემოსავლები საჭიროა სარესტავრაციოდ და ყველაფრის შენახვისთვის. სამწუხაროდ, თანხა შენობის შენახვაზე უფრო მიდის, ვიდრე ექპსონატების. შენობა ძველია და ხან ზემოდან ჩამოდის წყალი, ხან ქვემოდან გასდის. კანალიზაციის პრობლემებია, სახელმწიფო რაღაცას გვინაზღაურებს, მაგრამ საკმაოდ დიდი შენობაა, ჯერჯერობით ამ პრობლემასთან ბრძოლა ჩვენი სახრსებით გვიწევს, იმდენად ძველია ეს შენობა, რომ რასაც ვაკეთებთ, წყალში გვეყრება. ახლა გავაკეთეთ ჭერი და კიდევ დაზიანდა, მერე სახურავიც გამოვცვალეთ, მაგრამ მაინც ჩამოჟონა, გაგვიყვითლდა და მოკლედ, შენობა ძალიან პრობლემურია. თოჯინებს არ ეხება ეს პრობლემა, ყველაფერი დაცული გავქვს. ჩვენთან შემოსვლის ფასი სიმბოლურია, ბავშვი 1 ლარი ღირს. აქ მექანიკური თოჯინებია, ჩასართავი, რაც ცვდება და ვარესტავრირებთ. სახელმწიფოდან ასეთი დიდი დაფინასება არ არის, ამიტომ შენახვა თავად გვიწვს.
- მიუხედავად ამისა, თქვენთან ძალიან საინტერესო გამოფენები ეწყობა, მათ შორის, "თანამედროვე ქართველი მეთოჯინეების გამოფენაა". როგორ მოუყარეთ თავი ამდენ მეთოჯინეს?
- მუდმივ კოლექციაში არსებული ნივთების გარდა, ჩვენთან ცვლადი ექსპოზიციების გამოფენებიც ეწყობა. თითქმის ყველა მეთოჯინე თავისთვის, შინ მუშაობს და ამას არ ააშკარავებს. უკვე 4 წელია ვთანამშრომლობთ ახალგაზრდა მეთოჯინეებთან და წელს გადავწყვიტეთ, მათი ექსპონატები გამოგვეფინა. იმდენად საინტერესო ნამუშევრებია, რომ 2 თვეს გაგრძელდა გამოფენა. ამ ცვლად ესპოზიციებში ბევრი საინტერესო მხატვრის ნამუშევარი წარმოვადგინეთ. ისეთების, ვინც ახალ სიტყვას ამბობენ მხატვრობაში.
"ჯი-ეიჩ-ენი", ესაუბრა ია კიკაძე
