ბანკების მიერ დაფინანსების განხორციელებისას კერძო სექტორს კონკურენციას სახელმწიფოც უწევს და ბანკი მეტი არჩევანის პირობებში სესხს შედარებით მაღალ საპროცენტო განაკვეთში გასცემს. როგორც ექსპერტი ეკონომიკის საკითხებში ირაკლი ლექვინაძე განმარტავს, როდესაც მთავრობა ადგილობრივი კაპიტალის ბაზარზე გამოდის, როგორც მსესხებელი, და მას ფული სჭირდება, ეს ზრდის მოთხოვნას ფულზე.
"ეს ის ფულია, რომელიც ბანკებს აქვთ და რომელიც პოტენციურად უნდა ჩაიდოს ბიზნესში. მოთხოვნის ზრდა, რა თქმა უნდა, აისახება საპროცენტო განაკვეთებზე, იმიტომ რომ უკვე კერძო სექტორის დაფინანსების კონკურენტად რჩება სახელმწიფო სექტორი და ბანკებს მეტი არჩევანი აქვთ. ნებისმიერ ქვეყანაში არსებობს მაკროეკონომიკური პროპორცია, როდესაც სახელმწიფოს აქვს ბიუჯეტის დეფიციტი და ამ ბიუჯეტის დეფიციტის შესავსებად იყენებს შიდა რესურსს, შიდა კაპიტალის ბაზარზე სესხულობს ფულს, ეს ყოველთვის იწვევს გრძელ პერიოდში გარკვეული პერიოდის შემდეგ სესხებზე საპროცენტო განაკვეთის ზრდას. ამიტომ ბიზნესისთვისაც მერე ფული უფრო ძვირდება", - აცხადებს გაზეთ "პრემიერთან" საუბრისას ექსპერტი.
ლექვინაძის განმარტებითვე, სახელმწიფო ფულს თუ არ ისესხებს, ფული, რომელიც ბანკებს აქვთ, მოხმარდება მხოლოდ ბიზნესპროექტების დაფინანსებას, მაგრამ, როდესაც სახელმწიფო ჩნდება ბაზარზე, უკვე ბანკს აქვს ალტერნატივა.
"საბოლოო ჯამში, ეს აისახება საპროცენტო განაკვეთზე. ოღონდ ეს ყველაფერი ხდება ისეთ ქვეყანაში, სადაც კაპიტალზე მოთხოვნა მაღალია და არ არის ჭარბი ლიკვიდობა, ანუ ბანკებს გაუსესხებელი ფული არ რჩებათ. ასეთ ქვეყნებში ეს მყისიერად აისახება საპროცენტო განაკვეთზე", განმარტავს ლექვინაძე.
საქარველო მაგალითზე, ექსპერტი აცხადებს, რომ საქართველოში განსხვავებული სიტუაციაა. რადგანაც რისკები მაღალია ბიზნესისთვის სესხებზე, პროცენტიც მაღალია.
"გარდა ამისა, ბანკებს ყოველთვის აქვთ ზედმეტი ფული, რომელსაც ვერ იყენებენ. მაგალითად, მაქვს კონკრეტული რაოდენობის თანხა, არ შემომდის სათანადო მოთხოვნები და მაქვს ჭარბი ლიკვიდობა. ანუ სანამ ჭარბი ლიკვიდობის გაწოვა მოხდება, მანამდე ფულის სესხება სახელმწიფოსთვის საპროცენტო განაკვეთებზე მყისიერ ზრდას არ მოახდენს, მაგრამ გრძელვადიან პერსპექტივაში მაინც აისახება. ჩვენთან არის ჭარბი ლიკვიდურობა, გამწოვი ძირითადად სახელმწიფოა. ჩვენ რომ ვთქვათ, რომ ამ 1 მლრდ-ის სესხების შედეგად რამდენით გაგვეზარდა საპროცენტო განაკვეთი, ასე არ არის. პირიქით ახლა კლებაც კი ფიქსირდება, მაგრამ ხვალ და ზეგ ბიზნესი რომ მეტად გააქტიურდეს და მეტი ფული მოითხოვოს, აქ უკვე მივიღებთ საპროცენტო განაკვეთის ზრდას", - აცხადებს ექსპერტი.
