ციფრული ვალუტების სფეროში ბევრ ინვესტორსა და ენთუზიასტს ხშირად უჭირს ტერმინებსა და კონცეფციებში გარკვევა. ყველაზე მნიშვნელოვანი ტერმინებია ქოინები, ალტქოინები და ტოკენები — თითოეული მათგანი კონკრეტულ როლს ასრულებს კრიპტო ეკოსისტემაში.
მიუხედავად იმისა, ცდილობთ თუ არა ბიტკოინის ან სხვა კრიპტოვალუტის ლისტინგს ბირჟაზე, ან მონაწილეობთ ქოინის პირველად შეთავაზებებში (ICO), მნიშვნელოვანია იცოდეთ რა ღირს ბიტკოინი დღეს, რათა მიიღოთ აწონ-დაწონილი გადაწყვეტილებები კრიპტო ბაზარზე.
ამ სტატიაში განვმარტავთ ქოინების, ალტქოინებისა და ტოკენების უნიკალურ მახასიათებლებსა და დანიშნულებებს, რათა უკეთ გაიგოთ კრიპტოს ფუნქციონირება.
რა არის ქოინი?
ქოინი არის ციფრული აქტივი, რომელიც დამოუკიდებლად მუშაობს საკუთარ ბლოკჩეინზე. ყველაზე ცნობილი მაგალითია ბიტკოინი, რომელიც იყო პირველი კრიპტოვალუტა და დღემდე რჩება ყველაზე ცნობილ და ფართოდ გამოყენებად ციფრულ აქტივად.
ბიტკოინისა და ეთერიუმის მსგავსი ქოინები მოქმედებენ როგორც ციფრული ფული — მათი გამოყენება შესაძლებელია როგორც გადახდებისთვის, ასევე ღირებულების შესანარჩუნებლად. ისინი ფუნქციონირებენ საკუთარ ბლოკჩეინზე, რაც ნიშნავს, რომ აქვთ საკუთარი ledger-სისტემა და ქსელური ინფრასტრუქტურა.
როდესაც ქოინი ლისთინგშია კრიპტო ბირჟებზე, ეს ნიშნავს, რომ პლატფორმაზე ემატება ციფრული ვალუტა, რომელსაც აქვს დამოუკიდებელი ბლოკჩეინი და სრულფასოვანი ტექნიკური ბაზა.
რა არის ალტქოინი?
ალტქოინები (ანუ ალტერნატიული ქოინები) არის ყველა ის კრიპტოვალუტა, რომელიც არ არის ბიტკოინი. ეს ტერმინი მოიცავს ფართო სპექტრს ციფრული ვალუტებისა, რომლებიც ცდილობენ ან გააუმჯობესონ ბიტკოინის ტექნოლოგიური მოდელი, ან მოემსახურონ კონკრეტულ საჭიროებებს კრიპტო ეკოსისტემაში.
მაგალითად, ეთერიუმმა შემოიტანა ჭკვიანი კონტრაქტების (smart contracts) კონცეფცია — თვითგანხორციელებადი ხელშეკრულებები, რომელთა პირობებიც კოდშია ჩაწერილი. აღნიშნულმა ინოვაციამ გახსნა გზა უამრავი ახალი გამოყენებისთვის, რაც სცდება მხოლოდ გადარიცხვებს და მარტივ ტრანზაქციებს კრიპტო ბაზარზე.
რა არის ტოკენი?
კრიპტოვალუტის ტოკენი არის ციფრული აქტივი, რომელიც შეიქმნება უკვე არსებულ ბლოკჩეინზე — ყველაზე ხშირად ეს ხდება ეთერიუმის ბლოკჩეინზე, მისი ERC-20 სტანდარტის გამოყენებით.
ტოკენები შეიძლება ასახავდეს სხვადასხვა ტიპის აქტივებს და ასრულებდნენ მრავალფეროვან ფუნქციებს ბლოკჩეინ ეკოსისტემაში.
განსხვავებით ქოინებისგან, რომლებიც ძირითადად გამოიყენება როგორც ციფრული ვალუტა, ტოკენებს გააჩნიათ გამოყენების გაცილებით ფართო სპექტრი:
-
Utility tokens - უზრუნველყოფენ წვდომას კონკრეტულ სერვისებზე ან პროდუქტებზე ბლოკჩეინ პლატფორმაზე, როგორიცაა dApp-ები ან სხვა ეკოსისტემის სერვისები.
-
Security tokens - წარმოადგენს აქტივში მფლობელობას და შესაძლოა იძლეოდეს უფლებებს, დივიდენდებს ან მოგების წილებს.
-
Governance tokens - ტოკენის მფლობელებს აძლევენ ხმის მიცემის უფლებას ბლოკჩეინ პროექტის განვითარებისა და მართვის პროცესებში.
-
Non-fungible - ტოკენები (NFTs) - უნიკალური ციფრული აქტივები, მაგალითად, ხელოვნება ან კოლექციონირებადი ნივთები — ერთმანეთისგან განსხვავებულნი და შეუცვლელები არიან. NFT-ები პოპულარულია ხელოვნების სფეროში, Play-to-Earn თამაშებში და მეტავერსებში.
ქოინების, ალტქოინებისა და ტოკენებს შორის განსხვავებები მნიშვნელოვანია კრიპტოვალუტის ფართო ბაზრის გასაგებად. ამ განსხვავებების მკაფიო გააზრება აუცილებელია ყველასთვის, ვისაც სურს წარმატებით ჩაერთოს და იმოქმედოს კრიპტოსფეროში.
