ადამიანის უფლებათა დამცველი საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაცია Human Rights Watch-მა გამოაქვეყნა ყოველწლიური ანგარიში, რომელშიც ასახულია ინფორმაცია მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში ადამიანის უფლებრივი მდგომარეობის შესახებ. ანგარიშის გარკვეული ნაწილი ეთმობა საქართველოში არსებულ ვითარებას 2017 წლის ბოლოდან 2018 წლის ნოემბრამდე და განსაკუთრებით ხაზგასმულია სხვადასხვა საკითხები, მაგალითად:
საპრეზიდენტო არჩევნები
პოლიციის ანგარიშვალდებულების ნაკლებობა, უსაფრთხოების სამსახურების მიერ ძალის გადამეტება
ნარკოპოლიტიკა
შრომის უფლებები
სექსუალური ორიენტაცია და გენდერული იდენტობა
მედიის თავისუფლება, სამოქალაქო საზოგადოება
საპრეზიდენტო არჩევნები
საქართველოში საპრეზიდენტო არჩევნებში, რომელიც ბოლო პირდაპირი წესით ჩატერებული საპრეზიდენტო არჩევნები იქნება, მმართველი პარტიის მხარდაჭერილი კანდიდატი სალომე ზურაბიშვილი და ოპოზიციის კანდიდატი გრიგოლ ვაშაძე მონაწილეობდნენ. ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებელთა განცხადებით, საპრეზიდენტო კამპანიის განმავლობაში"კანდიდატებს თავისუფლად შეეძლოთ კამპანიის ჩატარება და ამომრჩევლებს ჰქონდათ შესაძლებლობა დაეფიქსირებინათ რეალური არჩევანი", მაგრამ მმართველი პარტიის ადმინისტრაციული რესურსების არასწორი გამოყენების შემთხვევები იყო. მეორე ტური დაგეგმილია ნოემბრის ბოლოს.
ანგარიშში ასახული ინფორმაცია მოიცავს 2017 წლის ბოლოდან 2018 წლის ნოემბრამდე და არ მოიცავს საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურს.
პოლიციის ანგარიშვალდებულების ნაკლებობა, უსაფრთხოების სამსახურების მიერ ძალის გადამეტება
სამართალდამცავების მხრიდან სამსახურებრივი ძალის გადამეტების დაუსჯელობა კვლავ აქტუალური პრობლემაა.
ხელისუფლება ხშირ შემთხვევაში უარს ამბობს პირისთვის დაზარალებულის სტატუსის მინიჭებაზე, რაც ხელს უშლის მათ წვდომა ჰქონდეთ გამოძიების მიმდინარეობასა და საქმის მასალებზე.
სექტემბერში ომბუდსმენის აპარატმა მიიღო 149 საჩივარი ციხის თანამშრომლების ან პოლიციის მიერ არასათანადო მოპყრობის შესახებ და პროკურატურას რვა საქმეზე გამოძიების დაწყება სთხოვა. არცერთ საქმეს სისხლის სამართლებრივი დევნა არ მოჰყოლია.
ანგარიშში ასევე ასახულია ინფორმაცია ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობის შესახებ და ამბობს, რომ დაზარალებულების ოჯახები პროკურატურას არასათანადო გამოძიებასა და მოწმეებზე ზემოქმედებაში ადანაშაულებენ.
ანგარიშის გარკვეული ნაწილი ეთმობა თემირლან მაჩალიკაშვილის საქმეს და აღნიშნულია რომ ხელისუფლება უარს ეუბნება მალხაზ მაჩალიკაშვილს დაზარალებულის სტატუსის მინიჭებაზე, რაც მას უზღუდავს შესაძლებლობას წვდომა ჰქონდეს სისხლის სამართლის მასალებზე.
ანგარიშში ასახულია ინფორმაცია ღამის კლუბებში მომხდარი სპეცოპერაციის შესახებ.
დადებითად არის შეფასებული შსს-ში ადამიანის უფლებათა დეპარტამენტის შექმნა, რომელსაც ოჯახში ძალადობის, სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულებისა და ბავშვთა მიერ და ბავშვთა მიმართ ჩადენილი დანაშაულების გამოძიების მეთვალყურეობა ევალება.
ნარკოპოლიტიკა
მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანაში შემცირდა ნარკოტიკების მოხმარების გამო სისხლის სამართლებრივი დევნის რაოდენობა, ხელისუფლება ისევ აგრძელებს კანონის მკაცრად აღსრულებას იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც თავად იყენებენ ან პირადი მოხმარებისთვის ინახავენ ნარკოტიკულ საშუალებებს. პოლიციამ ათასობით ადამიანს აიძულა გაევლო ნარკოლოგიური შემოწმება, ზოგ შემთხვევაში მოხდა მოქალაქეების თავისუფლების აღკვეთა 12 საათის განმავლობაში.
საკონსტიტუციო სასამართლომ გააუქმა ყველა სახის სასჯელი მარიხუანის მოხმარებისთვის. ამის შემდეგ ხელისუფლებამ მოამზადა კანონპროექტი მარიხუანის სახლში მოხმარების ლეგალიზების შესახებ, მაგრამ საჯარო მოხმარებისთვის ჯარიმა ისევ ძალაში დარჩა. კრიმინალიზებულია ასევე მარიხუანის არასრულწლოვნის წინაშე მოხმარება, შეძენა და შენახვა.
შრომის უფლებები
საქართველოს გაერთანებული პროფკავშირების ინფორმაციაზე დაყრდნობით, სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას 29 ადამიანი დაიღუპა, ხოლო 24 დაშავდა. პარლამენტმა მიიღო კანონი შრომის უსაფრთხოების შესახებ, რომელიც მხოლოდ მაღალი რისკის შემცველ სამუშაოებზე ვრცელდება. კანონი უფლებამოსილებას ანიჭებს შრომის ინსპექტორს, სასამართლოს ნებართვის გარეშე შეამოწმოს, უბედური შემთხვევის შემდეგ, სამუშაო ადგილი, მაგრამ შეზღუდულია მისი მანდატი უსაფრთხოების საკითხებთან დაკავშირებით.
სექსუალური ორიენტაცია და გენდერული იდენტობა
ომბუდსმენის მოსაზრებით, ლგბტ ადამიანები განიცდიან ძალადობას, შეუწყნარებლობასა და დისკრიმინაციას ცხოვრების ყველა სფეროში. საჯარო მოხელეების მიერ გამოთქმული ჰომოფობიური განცხადებები კი კიდევ უფრო აძლიერებს საზოგადოების ჰომოფობიურ განწყობებს. იუსტიციის მინისტრი თეა წულუკიანი არასამთავრობო ორგანიზაციების კრიტიკას გამოეხმაურა და განაცხადა, რომ მისი წინააღმდეგები იმიტომ არიან, რომ „უარს ვამბობ ქალად დავარეგისტრირო ადამიანი, რომელსაც მამაკაცის სასქესო ორგანოები აქვსო“.
გავლენიანი არასამთავრობო ორგანიზაციები ითხოვდნენ თეა წულუკიანის გადადგომას იმ მიზეზით, რომ მან ვერ შეძლო მართლმსაჯულების რეფორმის განხორციელება, მათ შორის სასამართლოში.
მედიის თავისუფლება, სამოქალაქო საზოგადოება
2017 წლის დეკემბერში პარლამენტმა ცვლილებები შეიტანა სამაუწყებლო კანონმდებლობაში, რამაც შესაძლებლობა მისცა საზოგადოებრივ მაუწყებელს მიეღო დამატებითი შემოსავალი რეკლამის გაყიდვიდან.
კერძო ტელევიზიებმა და არასამთავრობო ორგანიზაცებმა ხელისუფლების ეს ნაბიჯი გააკრიტიკეს და გამოთქვეს შეშფოთება, საზოგადოებრივი მაუწყებლისთვის ნებადართული შესაძლებლობა შეამცირებდა ისედაც მცირე სარეკლამო ბაზარს, რაც განსაკუთრებულ საფრთხეს შეუქმნიდა რეგიონული მედიების სტაბილურობას და მედიაპლურალიზმს. აღნიშნულ კანონპროექტს ვეტო დაადო პრეზიდენტმა თუმცა ეს ვეტო პარლამენტის მიერ დაძლეულ იქნა.
ანგარიშში ასახულია ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის საქმე, ტელეკომპანია „იბერიის“ დახურვა.
