ხვალ, 23 აპრილს, 12 საათზე ფინანსთა მინისტრის მოადგილე რუსუდან კემულარია "საგადასახადო კოდექსში" შესატან ცვლილებებთან დაკლავშირებით ბრიფინგს გამართავს.
როგორც კანონპროექტის განმარტებით ბარათშია ნათქვამი, კანონპროექტის შემუშავების მიზეზს "საგადასახადო კოდექსის" დახვეწის აუცილებლობა წარმოადგენს.
"საგადასახდო კოდექსში" გათვალისწინებულია შემდეგი ცვლილებები: მე-4 მუხლის პირველ და მეორე ნაწილებში ცვლილებით ზუსტდება, რომ, საგადასახადო ვალდებულების (გადასახადის თანხის) ანალოგიურად, ჯარიმის დარიცხვის ხანდაზმულობის ვადა არის 6 წელი.
თუ 6 წლიანი ხანდაზმულობის ვადის ბოლო წელს გადასახადის გადამხდელი წარადგენს მოთხოვნას ზედმეტად გადახდილი თანხის დაბრუნების თაობაზე, დამატებით ერთი წლით გაიზრდება დარიცხვის ხანდაზმულობის ვადა იმ პერიოდის მიმართ, რომელშიც წარმოშობილია ზედმეტობა.
ტერმინი „პირადი საგადასახადო აგენტი" იცვლება ტერმინით „პირადი საგადასახადო მრჩეველით".
გადასახადის დარიცხვის საფუძვლებს ემატება ერთი საფუძველი - საგადასახადო ორგანოსთვის საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ მიწოდებული ინფორმაცია.
იმ პერიოდზე ან საკითხზე, რომელზედაც მიმდინარეობს ან უნდა ჩატარდეს საგადასახადო შემოწმება, პირის მიერ საგადასახადო დეკლარაციის (მათ შორის, შესწორებული საგადასახადო დეკლარაციის) წარდგენა დაუშვებელი ხდება საგადასახადო შემოწმების ჩატარების შესახებ სასამართლოს ან საგადასახადო ორგანოს შესაბამისი გადაწყვეტილების ჩაბარებიდან შესაბამისი საგადასახადო მოთხოვნის ამ პირისათვის ჩაბარებამდე პერიოდში.
საბანკო დაწესებულის მიერ პირისთვის საბანკო ანგარიშის გახსნისას სავალდებულო იქნება ამ პირისათვის საიდენტიფიკაციო ნომრის მინისჭების შესახებ მხოლოდ ინფორმაციის გადამოწმება და არა შესაბამისი დოკუმენტის გამოთხოვა.
საშემოსავლო გადასახადისგან თავისუფლდება I რიგის მემკვიდრის მიერ არა მარტო მემკვიდრეობით არმედ ჩუქებით მიღებული მატერიალური აქტივის რეალიზაციით მიღებული ნამეტიც, თუ აღნიშნული აქტივი ჯამურად 2 წელზე მეტია მემკვიდრის/დასაჩუქრებულის და მამკვიდრებლის/მჩუქებლის საკუთრებაში.
82-ე მუხლის პირველი ნაწილის „მ" ქვეპუნქტი ყალიბდება ახალი რედაქციით, რომლის შესაბამისად პრივატიზების წესით მიღებული ბინების შედეგად წარმოშობილი სარგებელი გათავისუფლდება საშემოსავლო გადასახადისგან, მიუხედავად იმისა ასეთი ბინა უსასყიდლოდ არის თუ არა მიღებული.
ერთობლივ შემოსავალში არ აისახება არა მხოლოდ ამ კოდექსით, არამედ წინა კოდექსითაც საგადასახადო შეთანხმების საფუძველზე გადასახადების ან/და სანქციების შემცირებით, აგრეთვე საგადასახადო დავალიანების ჩამოწერით მიღებული სარგებელი (დაზუსტებითი ხასიათის ცვლილება).
106-ე მუხლის „ზ" ქვეპუნქტის გაუქმებით იჯარის სახით გაწეული ხარჯის ერთობლივი შემოსავლიდან გამოქვითვის შეზღუდვა აღარ იარსებებს, როდესაც იჯარის საგანი არ არის რეგისტრირებული მის მესაკუთრეზე კანონით დადგენილი წესით.
ერთოვლივი შემოსავლიდან აღარ გამოიქვითება ნაღდი ფულადი ფორმით გაცემული ხელფასის სახით გაწეული ხარჯი, გარდა ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი გამონაკლისი შემთხვევებისა.
თუ არამატერიალური აქტივის ჯგუფის ღირებულებითი ბალანსის თანხა წლის ბოლოსთვის 1000 ლარზე ნაკლებია, ჯგუფის ღირებულებითი ბალანსის თანხა დაექვემდებარება გამოქვითვას.
ტექნიკური ხასიათის ცვლილებას ითვალისწინებს 122-ე მუხლის პირველ ნაწილსა და 123-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „დ" ქვეპუნქტში შესატანი ცვლილება.
142-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „ა" ქვეპუნქტის შესაბამისად მიუხედავად იმისა, რომ პირი შემოსავლებისა და ხარჯების აღრიცხვას აწარმოებს დარიცხვის მეთოდის გამოყენებით, ხარჯის გაწევის მომენტად ითვლება თანხის გადახდის მომენტი, როდესაც გადახდა უკავშირდება ფიზიკურ პირს, იქიდან გამომდინარე, რომ დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული ფიზიკური პირი ვალდებულია გამოიყენოს დარიცხვის მეთოდი და მისთვის შემოსავალი აღიარდება თანხის რეალურად მიღების მიუხედავად აღნიშნული წესი არ გამოიყენება თუ გადახდა უკავშირდება დღგ-ის გადამხდელ ფიზიკურ პირს.
154-ე მუხლის პირველი ნაწილის „მ"ქვეპუნქტის შესაბამისად, საგადასახადო აგენტი აღარ იქნება ვალდებული დააკავოს წყაროსთან საშემოსავლო გადასახადი, როდესაც ფიზიკურ პირს უსასყიდლოდ აწვდის 1000 ლარამდე ღირებულების ქონებას.
გრძელვადიანი კონტრაქტის შემთხვევაში საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერა დასაშვებია კონტრაქტის სრულად ან ნაწილობრივ მიწოდების შემთხვევაში და არა ყოველი კალენდარული წლის მიხედვით შესრულებული სამუშაოების მიხედვით, რომლის მიწოდება (მიღება-ჩაბარება) არ მომხადარა, თუმცა შემსრულებელთან ითვლება დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციად.
ჩათვლის უფლების გარეშე დღგ-სგან გათავისუფლდება შემდეგი საქონლის მიწოდება და იმპორტი: იახტები და დანარჩენი მოცურავე საშუალებები დასვენებისა ან სპორტისათვის; ნიჩბიანი ნავები და კანოე.
174-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „დ" და „ე" ქვეპუნქტებში ხორციელდება ტექნიკური ხასიათის ცვლილებები
თავიდან ყალიბდება აქციზის განაკვეთების ცხრილი, რაც განპირობებულია საქონლის აღწერისა და კოდირების ჰარმონიზებული სისტემის შესახებ საერთაშორისო კონვენციის „ჰარმონიზებული სისტემის ნომენკლატურის" 2012 წლის რედაქცაზე გადასვლით, და ამასთან დაკავშირებით საქართველოს როგორც კონვენციის ხელშემკვრელი მხარეს აქვს ვალდებულება შესაბამისობაში მოიყვანოს (ანუ მოახდინოს კოდიფიცირება ახალი ვერსიის შესაბმისად) შიდა კანონმდებლობა კონვენციის მოთხოვნებთან. ახალ ვერსიაზე გადასვლასთან დაკავშირებით მოხდა რიგი საქონლის კლასიფიკაცია სხვა რიცხობრივი კოდით რამაც პოვა ასახვა წარმოდგენილ პროექტში.
თავიდან ყალიბდება იმპორტის გადასახადის განაკვეთების ცხრილები (5%იანი და 12%იანი), რაც იმავე მიზეზით არის გამოწვეული, რაც აქციზის განაკვეთების ცხრილის ცვლილება.
იმპორტის გადასახადისაგან გათავისუფლდება „თავისუფალი სავაჭრო ზონის შექმნის შესახებ" 1994 წლის 15 აპრილის საერთაშორისო შეთანხმების მონაწილე სახელმწიფოს ტერიტორიაზე წარმოშობილი საქონლის აღნიშნული სახელმწიფოდან იმპორტი, მიუხედავად საქონლის გადაადგილების მარშრუტისა.
ტერმინი „ტყის მიწა" იცვლება ტერმინით „ყოფილი საკოლმეურნეო და საბჭოთა მეურნეობის ტყეებით".
ფიზიკური პირისთვის - საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთი, რომელზედაც დამაგრებულია უძრავი ქონება აღარ იქნება ქონებაზე ქონების გადასახადის დაბეგვრის ობიექტი.
რედაქციულად სწორდება ქონების გადასახადის მიზნებისათვის საგადასახადო ორგანოს მიერ ქონების საბალანსო ღირებულების საბაზრო ღირებულებით შეცვლის და მისი შედეგების მარეგულირებელი ნორმა.
ფიზიკური პირისთვის - საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთი, რომელზედაც დამაგრებულია უძრავი ქონება იქნება მიწაზე ქონების გადასახადის დაბეგვრის ობიექტი.
„ტყის მიწის" ქონების გადასახადის განაკვეთი იცვლება „ყოფილი საკოლმეურნეო და საბჭოთა მეურნეობის ტყეების მიწების" ქონების გადასახადის განაკვეთით.
საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მონაცემების საფუძველზე საგადასახადო ორგანოს მიერ მიწაზე ქონების გადასახადის დარიცხვისას პირი, გათავისუფლდება მიწაზე ქონების გადასახადის დეკლარაციის წარდგენის ვალდებულებისაგან. ამ შემთხვევაში, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მონაცემების საფუძველზე პირს წარედგინება საგადასახადო მოთხოვნა.
მიწაზე ქონების გადასახადის გადახდისაგან თავისუფლდება პირი, რომლის მფლობელობაში/საკუთრებაში არსებული მიწა მდებარეობს „ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ" საქართველოს კანონით დადგენილი ტერიტორიების მიმდებარედ და აღნიშნულის გამო იგი ვერ სარგებლობს მოცემული მიწის ნაკვეთით, რაც დასტურდება ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს მიერ გაცემული შესაბამისი ცნობით.
მიწაზე ქონების გადასახადის შეღავათი დგინდება მრავალბინიან სახლში მცხოვრები ფიზიკური პირის თანასაკუთრებაში არსებული ფართობის პროპორციულად განსაზღვრული მიწის ნაკვეთზე, აგრეთვე თვითმმართველი ქალაქებისა და მუნიციპალიტეტების ტერიტორიებზე მდებარე საცხოვრებელ სახლებზე ან/და ავტოფარეხებზე მიმაგრებული მიწის ნაკვეთებზე ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოების მიერ დადგენილი ფართობის ზღვრული ოდენობის ფარგლებში.
ქონების გადასახადისაგან გათავისუფლდება იახტები და დანარჩენი მოცურავე საშუალებები დასვენებისა ან სპორტისათვის; ნიჩბიანი ნავები და კანოე.
დგინდება, რომ რეგისტრირებულ სასაქონლო დეკლარაციაში შესაძლებელია ცვლილებები შეტანილ იქნეს საგადასახადო ორგანოს ინიციატივით, საქონლის გაშვებამდე სასაქონლო დეკლარაციის შემოწმებისას, თუ დადგინდა დეკლარაციაში არასწორი მონაცემის არსებობა.
აგრეთვე ზუსტდება, რომ რეგისტრირებულ სასაქონლო დეკლარაციაში შესაძლებელია ცვლილებები შეტანილ იქნეს დეკლარანტის ინიციატივით, საქონლის გაშვებამდე ან საქონლის გაშვების შემდეგ - საქონლის გაშვების შემდგომი შემოწმების ჩატარების შესახებ შესაბამისი გადაწყვეტილების ჩაბარებამდე (და არა შემოწმების დაწყებამდე).
239-ე მუხლის მე-5 ნაწილში შედის ცვლილება, რომლის შესაბამისადაც ზუსტდება, რომ საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის უფლების გაუქმების გარეშე საქონლის მიწოდების შემთხვევაში, ახალი მფლობელის მიმართ საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის უფლება გავრცელდება მხლოდ ქონების საკუთრებაში გადაცემის მომენტისათვის არსებული საგადასახადო დავალიანების ოდენობის ფარგლებში.
მესამე პირის მიერ „საგადასახადო მოთხოვნის" შესრულების 20 დღიანი ვადა იცვლება და დგინდება 30 დღე, როგორც ეს დადგენილია ზოგადად „საგადასახადო მოთხოვნის" შესრულებისთვის.
საბანკო ანგარიშზე ყადაღის დადებისას არ შეიზღუდება პირის უფლება განკარგოს თავის საბანკო ანგარიშზე არსებული ან ჩარიცხული ფულადი სახსრები როცა იგი ბიუჯეტში იხდის საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული როგორც გადასახადის ისე საურავის და ჯარიმის თანხას, აგრეთვე მაშინ, როდესაც იგი იხდის სახელმწიფო(სასამართლოს ხარჯები) ბაჟის თანხას.
უქმდება ალტერნატიული აუდიტის დასკვნის შესაბამისად დეკლარაციების წარდგენის ან დაზუსტების გზით ვალდებულების დარიცხვის და აღიარების შესაძლებლობა. პირს ჯარიმა არ დაეკისრება, მხოლოდ მაშინ, თუ ალტერნატიული აუდიტის დასკვნის შესაბამისად ანგარიშგებას განხორციელდებს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მიერ დადგენილი წესით.
დგინდება, რომ სასაქონლო დეკლარაციაში არასწორი მონაცემის არსებობის გამო პირს არ დაეკისრება საგადასახადო კოდექსის 289-ე მუხლით გათვალისწინებული სანქცია (ნაცვლად ჯარიმისა), თუ სახეზეა შესაბამისი პირობები.
სანქციისაგან გათავისუფლების პირობებს დაემატა აგრეთვე პირობა, რომ ზემოთ მითითებული მუხლით გათვალისწინებული სანქცია არ დაეკისრება პირს თუ სასაქონლო დეკლარაციასა და მის თანმხლებ დოკუმენტაციაში სავალდებულოდ შესატანი სატარიფო ღირებულების შესახებ არასწორი მონაცემის არსებობა დადგინდა საქონლის გაშვებამდე.
საქონლის განკარგვის ღონისძიებების განხორციელებისას ან საქონლის განადგურების შემთხვევაში ან სასჯელის სახით საქონლის ჩამორთმევისას პირი აღნიშნულ საქონელთან დაკავშირებით გათავისუფლდება არა საგადასახადო კოდექსის 289-ე მუხლით გათვალისწინებული ყველა ჯარიმისაგან, არამედ მხოლოდ ზოგიერთი ჯარიმისგან.
საქართველოს ეკონომიკურ საზღვარზე ფიზიკური პირის მიერ 3 000 ლარამდე ღირებულების საქონლის კონტროლის გვერდის ავლით ან მისგან მალულად გადატანისას ან გადმოტანისას შესაძლებელი იქნება ჯარიმის ნაცვლად გაფრთხილების გამოყენება.
საურავის დარიცხვის დაწყების 20 დღიანი ვადა იცვლება 30 დღიანი ვადით, იმ შემთხვევისთვის, როცა პირს „საგადასახადო მოთხოვნა" ჩაბარდა გადასახადის გადახდის ვადის დადგომის შემდეგ და „საგადასახადო მოთხოვნის" წარდგენის საფუძველია გადასახადის დარიცხვა, რომლის გაანგარიშება საგადასახადო ორგანოს ვალდებულებაა.
უსაქონლო ოპერაციის ან ფიქტიური გარიგების შედეგად ჩათვლის განხორციელება გამოიწვევს პირის დაჯარიმებას, მიუხედავად იმისა დადგენილია თუ არა რომ პირს საქონელი/მომსახურება არ მიუღია.
სამეწარმეო საქმიანობისათვის საქონლის სასაქონლო ზედნადების გარეშე ტრანსპორტირების, მყიდველის მოთხოვნისას სასაქონლო ზედნადების გაუცემლობის ან საქონლის შეძენისას სასაქონლო ზედნადების მიღებაზე უარის შემთხვევაში პირი თავისუფლდება საგასახადო კოდექსით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობისაგან, როდესაც, პირი (გამავრცელებელი) ახორციელებს გაზეთების, ჟურნალების და მისი გამომცემლის მიერ მასთან ერთიან შეფუთვაში მოქცეული საქონლის ტრანსპორტირებას. აღნიშნული არ გავრცელდება უშუალოდ გაზეთების, ჟურნალების გამომცემლებზე, რომლებიც ახორციელებენ პირველად რეალიზაციას/მიწოდებას სხვა პირებზე (გამავრცელებლებზე).
ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელების მიერ ზოგიერთ ვალდებულებათა შეუსრულებლობისათვის წესდება შემდეგი სანქცია:
ა) ფიქსირებული გადასახადით დასაბეგრი საქმიანობის შეჩერების პერიოდში ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირის მიერ ამ საქმიანობის განხორციელება, - იწვევს პირის დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით.
ბ) ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირის მიერ ფიქსირებული გადასახადით დასაბეგრი საქმიანობის დაბეგვრის ობიექტის დამატება საგადასახადო ორგანოსთვის შეტყობინების გარეშე, - იწვევს პირის დაჯარიმებას 200 ლარის ოდენობით.
სავალდებულო მარკირებას დაქვემდებარებული არააქციზური საქონლის მარკირების გარეშე მიწოდების, ტრანსპორტირების, ექსპორტის და იმპორტის განხორციელებისათვის წესდება შემდეგი სანქცია:
სავალდებულო მარკირებას დაქვემდებარებული არააქციზური საქონლის მარკირების გარეშე მიწოდება, ტრანსპორტირება, ექსპორტი, იმპორტი, - იწვევს მწარმოებლის ან იმპორტიორის დაჯარიმებას მარკირების გარეშე გამოვლენილი სავალდებულო მარკირებას დაქვემდებარებული არააქციზური საქონლის საბაზრო ღირებულების ოდენობით.
საქართველოს ეკონომიკურ საზღვარზე ფიზიკური პირის მიერ 3 000 ლარამდე ღირებულების საქონლის კონტროლის გვერდის ავლით ან მისგან მალულად გადატანისას ან გადმოტანისას შესაძლებელი იქნება სანქციის სახით გამოყენებულ იქნეს ვალდებული პირის დაჯარიმება 1000 ლარის ოდენობით, ან/და ამ საქონლის ან/და სატრანსპორტო საშუალების ჩამორთმევა, ან/და საქართველოს ეკონომიკური საზღვრის გადაკვეთის უფლების შეზღუდვა 1 წლის ვადით.