საერთაშორისო საფინანსო კორპორაციის (IFC) და მსოფლიო ბანკის ახალი კვლევის თანახმად, აღმოსავლეთ ევროპა და ცენტრალური აზია ზედიზედ უკვე მეცხრე წელია ლიდერობენ სხვა რეგიონებთან შედარებით ბიზნესის მარეგულირებელი გარემოს გაუმჯობესების სფეროში.
დღეს გამოქვეყნებული კვლევა `ბიზნესის წარმოება 2012: ბიზნესის წარმოება უფრო მეტად გამჭვირვალე მსოფლიოში" აფასებს მარეგულირებელი გარემოს გავლენას კომპანიებზე 183 ქვეყანაში. კვლევა ახდენს ქვეყნების კლასიფიცირებას სამეწარმეო გარემოს რეგულირების 10 სფეროში, მათ შორის როგორიცაა ბიზნესის დაწყება, გადახდისუუნარობის საკითხის გადაწყვეტა, და საგარეო ვაჭრობა. კვლევის მეთოდოლოგია წელს გაფართოვდა და მოიცვა ელექტროენერგიით მომარაგების მაჩვენებელი.
წელს საქართველომ კიდევ ერთი ადგილით წაიწია წინ და ამჟამად მე-16 ადგილზეა 183 ქვეყანას შორის, სადაც იგი მე-17 ადგილიდან გადავიდა.
შეგახსენებთ, რომ მეთოდოლოგიაში შეტანილი ცვლილებების და ახალი ინდიკატორის, ელექტროენერგიით მომარაგების, დამატების შედეგად, კვლევაში `ბიზნესის წარმოება 2011" ადგილები ხელახლა გადანაწილდა და შარშანდელი მე-12 ადგილი მე-17 ადგილად შეიცვალა. საქართველო ლიდერობს რეგიონში ბიზნესის წარმოების სიმარტივის თვალსაზრისით და რჩება რეგიონის ერთადერთ გარდამავალი ეკონომიკის ქვეყნად, რომელიც პირველ ოცეულში შედის და ყველაზე მოწინავე ადგილზეა ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებს შორის. კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ საქართველო 2005-2011 წლებში ყველაზე წარმატებული იყო სამეწარმეო გარემოს ეფექტიანად რეგულირების თვალსაზრისით.
საქართველომ განაგრძო რეფორმების ფართომასშტაბიანი პროგრამა სამეწარმეო საქმიანობის დაწყების გამარტივებით და კრედიტებზე ხელმისაწვდომობის გაზრდით. 2005 წლის შემდეგ მან შემოიღო ახალი სამეწარმეო და საბაჟო კანონმდებლობა, განაახლა ქონების რეესტრი, განაგრძო ფართომასშტაბიანი სასამართლო რეფორმა და შექმნა საკრედიტო ბიურო. განვლილ წელიწადში საქართველომ ბიზნესის მარეგულირებელი რეფორმა განახორციელა შემდეგ სფეროებში: ბიზნესის დაწყება, კრედიტის მიღება (სამართლებრივი უფლებები), ინვესტორების დაცვა და გადასახადების გადახდა. საქართველო ოთხი ინდიკატორით პირველ ათეულში შედის და წელს პირველად მსოფლიოში პირველ ადგილზეა ქონების რეგისტრაციის თვალსაზრისით.
უფრო კონკრეტულად, საქართველომ გაამარტივა ბიზნესის დაწყება სარეგისტრაციო მოსაკრებლის გადასახდელად ბანკში მისვლის მოთხოვნის გაუქმებით. ამასთან ერთად, ქვეყანამ აამაღლა კრედიტებზე ხელმისაწვდომობა სამოქალაქო კოდექსში შეტანილი ცვლილებით, რომლის თანახმადაც გაიზარდა გირაოდ გამოსაყენებელი აქტივების ჩამონათვალი. საქართველომ გააძლიერა ინვესტორთა დაცვა დაინტერესებულ მხარეებს შორის გარიგებების დამტკიცებასთან დაკავშირებული საჭირო მოთხოვნების შემოღებით. ქვეყანამ ასევე გააადვილა გადასახადების გადახდა კომპანიებისთვის დღგ-ს ანგარიშგების გამარტივებით და ელექტრონული დეკლარირებისა და გადასახადების გადახდის შემოღებით.
გასული წლის განმავლობაში რეგიონის 24 ქვეყნიდან 21-მა გააუმჯობესა ადგილობრივი კომპანიებისთვის ბიზნესის მარეგულირებელი გარემო მთლიანობაში 53 რეფორმის განხორციელებით ისეთ სფეროებში, როგორიცაა გადახდისუუნარობის საკითხის გადაწყვეტა, სამშენებლო ნებართვების გაცემა, ხელშეკრულებების აღსრულება და ინვესტორების დაცვა. მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისის ფონზე რეგიონის ქვეყნების 40-მა პროცენტმა გააუმჯობესა გადახდისუუნარობის საქმის წარმოება გაკოტრების შესახებ კანონში შეტანილი ცვლილების გზით.
ახალი მონაცემები მიუთითებენ, რომ ბიზნესის მარეგულირებელი გარემოს შესახებ ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა ეხმარება მეწარმეებს. `გამჭვირვალობის და ბიზნესის რეგულირებასთან დაკავშირებული ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის ზრდა მნიშვნელოვანია ჯანსაღი სამეწარმეო გარემოს შესაქმნელად," აღნიშნა კვლევის წამყვანმა ავტორმა სილვია სოლფმა. `დღეისათვის აღმოსავლეთ ევროპის და ცენტრალური აზიის ქვეყნების 60 პროცენტი უზუნველყოფს ვაჭრობასთან, ბიზნესის დაწყებასთან, სამშენებლო ნებართვების მიღებასთან ან ელექტროენერგიით მომარაგებასთან დაკავშირებული ტარიფების ჩამონათვალის ან დოკუმენტური მოთხოვნების ხელმისაწვდომობის სიმარტივეს."
ახალი საზომი, რომელიც ითვალისწინებს თუ როგორ შეცვალეს ქვეყნებმა ბიზნესის მარეგულირებელი გარემო ბოლო ექვსი წლის განმავლობაში მიუთითებს, რომ აღმოსავლეთ ევროპის და ცენტრალური აზიის ყველა ქვეყანამ საკუთარი მარეგულირებელი გარემო ბიზნესზე ორიენტირებული გახადა. `კვლევა აჩვენებს, რომ ბიზნესის რეგულირების გამარტივებული გარემო ხელს უწყობს ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდას," აღნიშნა მსოფლიო ბანკის ჯგუფის დირექტორმა გლობალური ინდიკატორების და ანალიზის სფეროში ავგუსტო ლოპეს-კლაროსმა. `მარეგულირებელი გარემოს გამარტივების და კრედიტებზე ხელმისაწვდომობის ზრდით აღმოსავლეთ ევროპის და ცენტრალური აზიის ქვეყნები განაგრძობენ მეწარმეთათვის ახალი შესაძლებლობების შექმნას."