აჭარის კონტროლის პალატა მთავრობას, ბიუჯეტის გეგმის პარამეტრების განუსაზღვრელობის პირობებში, დაუგეგმავი შემოსავლების მიღებას ედავება. კონტროლის პალატა აღნიშნავს, რომ 2010 წელს ადგილი ჰქონდა შემოსულობების ცალკეული სახეების მიხედვით ბიუჯეტის გეგმის პარამეტრების განუსაზღვრელობის პირობებში, შემოსავლების მიღების ფაქტებს. ამასთან, ბიუჯეტის კანონში განხორციელებული 4 ცვლილების (უკანასკნელი 2010 წლის 13 ოქტომბერს განხორციელდა) მიუხედავად, აღნიშნული პარამეტრები ბიუჯეტში მაინც არ იქნა გათვალისწინებული.
კონტროლის პალატა აჭარის მთავრობას ურჩევს, რომ შემოსულობების თითოეულ სახეში საპროგნოზო მაჩვენებლების განსაზღვრა უნდა განხორციელდეს რეალური მონაცემების ანალიზის საფუძველზე, ხოლო მისი შესრულება უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს არსებული კანონმდებლობის სრული დაცვით.
ასევე ვალდებულების აღება, ხარჯების გაწევა და საბიუჯეტო თანხების ავანსად გაცემა უნდა განხორციელდეს წლიური საბიუჯეტო კანონით გათვალისწინებული ასიგნების ფარგლებში, შესაბამისი ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული მოთხოვნების დაცვით. ამასთან, მხარჯავი დაწესებულებების მიერ მკაცრად უნდა იქნას დაცული „საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსის" მოთხოვნები.
აჭარის კონტროლის პალატის ინფორმაციით, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკური ბიუჯეტის შემოსულობების გეგმა 2010 წელს დაზუსტებული იქნა 98680,0 ათასი ლარით, საკასო შესრულება 100459,5 ათას ლარს, გეგმის 101,8 პროცენტს ანუ 1779,5 ათასი ლარით მეტს შეადგენს. 2010 წლის ბიუჯეტის შემოსულობების შესრულების მაჩვენებლები გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მაჩვენებლებზე 17495,2 ათასი ლარით ნაკლებია. ბიუჯეტის კანონში განხორციელებული ცვლილებების გათვალისწინებით 2010 წლის შემოსავლების გეგმა განსაზღვრული იქნა 78080,0 ათასი ლარით, საკასო შესრულება 80741,7 ათას ლარს შეადგენს. შემოსავლების გეგმა შესრულდა 103,4 პროცენტით, ანუ 2661,7 ათასი ლარის გადაჭარბებით.
აჭარის კონტროლის პალატის ანგარიშში აღნიშნულია, რომ გადასახადების გეგმა (საშემოსავლო გადასახადი) შესრულებულია 103,3 პროცენტით, 2513,5 ათასი ლარის გადაჭარბებით. გრანტის სახით საანგარიშო პერიოდში ბიუჯეტის გეგმური მაჩვენებელი არ იქნა გათვალისწინებული და ამ სახეში შემოსავლების მიღება არ ფიქსირდება. სხვა შემოსავლების სახით მობილიზებულია 2598,2 ათასი ლარი, რაც გეგმური მაჩვენებლის 106 პროცენტია, ანუ გეგმის გადაჭარბებით ამ სახეში მიღებულია 148,2 ათასი ლარი.
საშემოსავლო გადასახადი, 2009 წლის შესაბამის მაჩვენებელთან შედარებით, გაზრდილია 16230,7 ათასი ლარით ანუ 26,2 პროცენტით. საშემოსავლო გადასახადის ზრდა ეკონომიკის ზრდისა და ახალი სამუშაო ადგილების შექმნის მაჩვენებელია.
დასკვნაში აღნიშნულია, რომ არაფინანსური აქტივების კლების სახით 2010 წელს ბიუჯეტით გათვალისწინებული იქნა 20600,0 ათასი ლარი. საანგარიშო პერიოდში შემოსულობების ამ სახეში მობილიზებული იქნა 19678,7 ათასი ლარი. გეგმა შესრულებულია 95,5 პროცენტით, ანუ გეგმის შესრულებას დააკლდა 921,3 ათასი ლარი. ამასთან, ძირითადი აქტივების გასხვისებიდან/პრივატიზებიდან მიღებულია 14351,5 ათასი ლარი, რაც საპროგნოზო მაჩვენებლის 93,8 პროცენტია, ხოლო არაწარმოებული აქტივების (მიწის) გასხვისება/პრივატიზებიდან მიღებულია შესაბამისად 5327,1 ათასი ლარი, რაც საპროგნოზო მაჩვენებლის 100,5 პროცენტია.
2009 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, 2010 წელს სახელმწიფო ქონების გასხვისებიდან/პრივატიზებიდან, წინა წლებთან შედარებით მიღებულია 10446,5 ათასი ლარით მეტი.
ფინანსური აქტივების კლების სახით, 2010 წელს მობილიზებულია 39,2 ათასი ლარი. აღნიშნული თანხა წარმოადგენს შპს „ინტურისტ პალასის" და სს „ქიმიკოსის" მიერ დაბრუნებულ სესხს. აღსანიშნავია, რომ შემოსულობების ამ სახეში საპროგნოზო მაჩვენებელი არ იყო გათვალისწინებული.
"საერთო მონაცემების მიხედვით 2010 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის გადასახდელების გეგმა 92,7 პროცენტით შესრულდა. გეგმის შესრულებას დააკლდა 7470,9 ათასი ლარი (გეგმა 101997,6 ათასი ლარი, ფაქტი 94526,7 ათასი ლარი).
აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის 2010 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის ხარჯების გეგმა 76642,2 ათასი ლარით განისაზღვრა. ამავე პერიოდის საკასო შესრულებამ 69468,0 ათასი ლარი შეადგინა, ანუ გეგმა შესრულებულია 90,6 პროცენტით და გეგმის შესრულებას დააკლდა 7174,2 ათასი ლარი.
ხარჯების სახეების მიხედვით: შრომის ანაზღაურების მუხლით გათვალისწინებული საპროგნოზო მაჩვენებელი შესრულებულია 99,7 პროცენტით, ანუ საპროგნოზო მაჩვენებლის შესრულებას დააკლდა 39,6 ათასი ლარი; საქონლისა და მომსახურების მუხლი - 96,4 პროცენტით, ანუ შესრულებას დააკლდა 611,1 ათასი ლარი; პროცენტები - 18,3 პროცენტით, ანუ შესრულებას დააკლდა 355,6 ათასი ლარი; სუბსიდიები - 96,9 პროცენტით, ანუ გეგმის შესრულებას დააკლდა 392,9 ათასი ლარი; გრანტები - 71,3 პროცენტით, ანუ შესრულებას დააკლდა 3773,5 ათასი ლარი; სოციალური უზრუნველყოფა - 99,2 პროცენტით, ანუ შესრულებას დააკლდა 24,6 ათასი ლარი; სხვა ხარჯები - 89 პროცენტით, ანუ შესრულებას დააკლდა 1976,9 ათასი ლარი.
2010 წელს გაწეული ხარჯების ოდენობა გასული წლის ანალოგიურ პერიოდში გაწეულ ხარჯებზე 29358,8 ათასი ლარით ნაკლებია.
2009 წელთან შედარებით ხარჯები სახეების მიხედვით გაიზარდა: შრომის ანაზღაურების მუხლით გაწეული ხარჯები - 2296,9 ათასი ლარით, საქონლისა და მომსახურების მუხლით - 2906,0 ათასი ლარით, პროცენტი - 32,8 ათასი ლარით, სუბსიდიები - 2732,4 ათასი ლარით, სოციალური უზრუნველყოფა - 1101,0 ათასი ლარით, სხვა ხარჯები - 15263,7 ათასი ლარით, ხოლო გრანტების მუხლით გაწეული ხარჯების მოცულობა შემცირდა - 53691,6 ათასი ლარით.
არაფინანსური აქტივების ზრდის მიზნით 2010 წელს გაწეული იქნა 20081,4 ათასი ლარის საკასო ხარჯი, რაც საბიუჯეტო გეგმის 99,8 პროცენტია (გეგმა 20132,5 ათასი ლარი, ფაქტი 20081,4 ათასი ლარი).
არაფინანსური აქტივების ზრდის მიზნით, 2010 წელს გაწეული ხარჯები გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მაჩვენებელზე 6617,0 ათასი ლარით მეტია.
ვალდებულების კლების საკასო ხარჯი 4977,3 ათას ლარს შეადგენს, რაც საბიუჯეტო გეგმის 95,3 პროცენტია (გეგმა 5222,9 ათასი ლარი, ფაქტი 4977,3 ათასი ლარი)"- ნათქვამია აჭარის კონტროლის პალატის ანგარიშში.
პალატაში აცხადებენ, რომ გერმანიის რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკიდან (KFჭ) მიღებული სესხის მომსახურების ხარჯების ასიგნება განსაზღვრული იქნა 422,0 ათასი ლარით. 2010 წელს აღნიშნული ასიგნების ფარგლებში გადახდილი იქნა 79,4 ათასი ლარი, ანუ გეგმა შესრულებულია 18,8 პროცენტით და გეგმის შესრულებას დააკლდა 342,6 ათასი ლარი.
აღნიშნულ ხარჯი გაწეულია, 2008 წლის 19 დეკემბერს გერმანიის რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკსა და საქართველოს შორის გაფორმებული სასესხო ხელშეკრულებისა და 2009 წლის 6 აპრილს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობას, ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტსა და თვითმმართველ ქალაქ ბათუმს შორის გაფორმებული თანხის გაცემის ხელშეკრულების პირობებით.
ხელშეკრულებების პირობებიდან გამომდინარე, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს 2010 წლის 18 ივნისის და 21 დეკემბრის წერილების შესაბამისად, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკური ბიუჯეტიდან 2010 წელს ცენტრალური შემოსულობების ხაზინის ერთიან ანგარიშზე გადახდილია სულ 79,4 ათასი ლარი. მათ შორის: ვალდებულების გადასახდელის სახით (აუთვისებლობისათვის) გადახდილია 46,7 ათასი ლარი და პროცენტის სახით - 32,6 ათასი ლარი.