24 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია (სემეკ) ბუნებრივი აირის ახალ ტარიფზე იმსჯელებს. ანალიტიკური ცენტრი „მსოფლიო გამოცდილება საქართველოსთვის“ (WEG) მიიჩნევს, რომ ტარიფის ოპტიმალური რეგულირების პრინციპები საქართველოში დარღვეულია და მიესალმება იმას, რომ სემეკი, რომელსაც წარსულში შეზღუდული ჰქონდა ეკონომიკური რეგულირების შესაძლებლობა, ამჯერად დამოუკიდებლად მიიღებს გადაწყვეტილებას.
„მიგვაჩნია, რომ სემეკის გადაწყვეტილებაში ენერგეტიკის სამინისტროს ჩაურევლობა, რომელიც აქამდე მნიშვნელოვნად განკარგავდა ტარიფებს, არის სწორი გზა, განისაზღვროს დანახარჯების ადეკვატური, არაპოლიტიზირებული ტარიფები მსოფლიოს მოწინავე ქვეყნების მსგავსად.
ენერგეტიკის მინისტრმა, განაცხადა, რომ ტარიფების გაზრდის შემთხვევაში შესაძლოა მოხდეს კონკრეტული მომხმარებლების სუბსიდირება, რაც ასევე სწორი პრაქტიკაა და აუცილებელია, რომ ეფექტურად განხორციელდეს. უნდა გავაცნობიეროთ, რომ მიუხედავად დაბალი ტარიფებისა, ჩვენი საზოგადოება არაპირდაპირ მაინც იხდის ენერგიის ობიექტურ ღირებულებას და ასეთი არაეფექტური გადახდით გამოწვეულ დანამატს, რაც სწორედ ფინანსურად ნაკლებად უზრუნველყოფილი მოსახლეობის ხარჯზე ხდება.
WEG-ის და მდგრადი განვითარების საერთაშორისო ინსტიტუტის ერთობლივმა კვლევამ აჩვენა, რომ ყოველწლიურად საქართველოს ენერგეტიკაში 500 მილიონ ლარზე მეტი სუბსიდირება ხდება. ეს დიდწილად უზრუნველყოფს დაბალი ტარიფების შენარჩუნებას, თუმცა ამავე დროს ხელს უშლის ინვესტირებას ენერგეტიკაში, ენერგოეფექტურობასა და განახლებად ენერგიაში, იწვევს ენერგიის უყაირათო მოხმარებას, ზრდის იმპორტზე დამოკიდებულებას და შესაბამისად, საზოგადოებას გაცილებით ძვირი უჯდება. გარდა ამისა, ტარიფების დაბალ ნიშნულზე შენარჩუნება ხდება ჯვარედინი სუბსიდირებით, რაც ზღუდავს ეკონომიკას ზრდას და სამუშაო ადგილების გაჩენას“, აცხადებენ WEG-ში.
მათი თქმით, საქართველოში კომუნალური ტარიფები ბუნებრივ აირზე 2005 წლიდან არ გადათვლილა, მიუხედავად იმისა, რომ ბაზარზე შემოვიდნენ ახალი მოთამაშეები, განხორციელდა ახალი ინვესტიციები, შეიცვალა დოლარის კურსი და მრავალი სხვა გარემოება.
„მხოლოდ ინფლაციის ფაქტორის გათვალისწინებით შეიძლება ითქვას, რომ ბუნებრივი გაზის დღევანდელი ტარიფი იმის დაახლოებით ორჯერ ნაკლებ ღირებულებას შეესაბამება, ვიდრე მისი დადგენის დროს იყო.
ენერგიის სუბსიდირება ზრდის სოციალურ უსამართლობას, ვინაიდან მდიდარი მოსახლეობა, რომელიც იაფი „სოციალური" გაზის სახით 5-10 ჯერ მეტ ენერგიას მოიხმარს, ვიდრე დანარჩენები, შესაბამისად 5-10-ჯერ მეტ სარგებელს იღებს იმ საერთო დოვლათიდან, რაც შეიძლებოდა მოხმარებოდა განათლებას, ჯანდაცვას, ეკონომიკური და სოციალური განვითარების პროგრამებს.
WEG სწორად მიიჩნევს ტარიფების არაეფექტური სუბსიდირების ეტაპობრივ შემცირებას და სამაგიეროდ მხოლოდ სოციალურად დაუცველი ჯგუფების დაფინანსების შესახებ გადაწყვეტილებას. თუმცა, ასევე მნიშვნელოვანია, რომ დაზოგილი სახსრების განკარგვა სწორად მოხდეს მოსახლეობის და ქვეყნის ინტერესების სასარგებლოდ.
შესაძლოა, ტარიფების მოსალოდნელ ზრდას მოსახლეობა და პოპულისტურად განწყობილი პოლიტიკოსების ნაწილი უკმაყოფილებით შეხვდეს, თუმცა, დროა ჩამოვშორდეთ ჩამორჩენილი გარდამავალი ეკონომიკის ქვეყნების პრაქტიკას და ტარიფების ხელოვნურად შემცირების ნაცვლად აქცენტი ეკონომიკის განვითარებაზე, დასაქმებასა და სოციალურ პროგრამებზე გადავიტანოთ, რაც საზოგადოებას მეტ კეთილდღეობას მოუტანს“, აცხადებენ WEG-ში.
