„რბკ"-მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში, რომლის ავტორია პეტერსონის მსოფლიო ეკონომიკის ინსტიტუტის (აშშ) უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი ანდერს ასლუნდი, გადმოცემულია უკრაინის საგარეო ვაჭრობის პერსპექტივები რუსეთთან ომის შემდეგ, რუსეთის მხრიდან გამოცხადებული სანქციების გავლენა ქვეყნის ეკონომიკაზე, განხილულია აგრეთვე საქართველოსა და მოლდოვას ანალოგიური სიტუაციები.
გთავაზობთ ამონარიდს:
უკრაინის საგარეო ვაჭრობის პირობები ბოლო თვეების მანძილზე მნიშვნელოვნად შეიცვალა: ერთი მხრივ, ევროკავშირმა პირველი მაისიდან თავისი ბაზარი თითქმის მთლიანად გაუხსნა უკრაინის პროდუქციას (98%), ხოლო მეორე მხრივ - რუსეთის მიერ გამოცხადებული სანქციები თ უკრაინის პროდუქციის სეტანა რუსეთის ბაზარზე ძალიან შეიზღუდა. მოსალოდნელი ცვლილებების მასსტაბი რომ შევაფასოთ, გადავხედოთ ანალოგიური გამოცდილების მქონე ქვეყნებს.
1990-იანი წლების დასაწყისში ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის ყველა ქვეყანამ, განსაკუთრებით კი ბალტიისპირეთის რესპუბლიკებმა, მკვეთრად შეცვალეს თავიანთი პროდუქციით ვაჭრობის მიმართულება რუსეთიდან ევროკავშირისაკენ. 2006 წელს რუსეთმა მოლდოვასა და საქართველოს წინააღმდეგ უფრო მკაცრი სანქციები დააწესა, ვიდრე ახლა მოსკოვს უკრაინის მიმართ აქვს შემოღებული. სანქციების გამო მოლდოვას ექსპორტი რუსეთში 2005 წლისდროინდელი 40%-დან 2007 წელს 16%-მდე შემცირდა, მაგრამ საერთო ექსპორტის მოცულობა მაინც გაიზარდა, ევროპის ქვეყნებში გატანილი პროდუქციის სწრაფი მატების ხარჯზე. საქართველო მაინც და მაინც ძალიან არ იყო დამოკიდებული რუსეთზე, მაგრამ მისი პროდუქციის ექსპორტი ამ ქვეყანაში მნიშვნელოვნად შემცირდა: 2005 წელს არსებული 18%-დან 2007 წლის 4%-მდე, თუმცა ექსპორტის საერთო დონე 42%-ით გაიზარდა.
რუსეთზე დამოკიდებულების თვალსაზრისისთ უკრაინა ახლოსაა საქართველოსა და მოლდოვასთან (2013 წელს მისი პროდუქციის ექსპორტის 24% რუსეთის ბაზარზე მოდიოდა), მაგრამ მათგან განსხვავებით, უკრაინის ეკონომიკა უფრო დივერსიფიცირებულია. გარდა ამისა, რუსული სანქციების დაწესების მომენტში უკრაინა უკვე ევროპასთან ტავისუფლად ვაჭრობდა. ასე რომ, უკრაინის მთავრობას მაინც და მაინც ძალიან არ უნდა აშფოთებდეს რუსეთის მიერ დაწესებული სანქციები, თუმცა, რასაკვირველია, ცალკეული ბიზნესმენები ძალიან დაზარალდებიან.